Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng cho biết, sau 30 năm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu về số vốn đăng ký, vốn giải ngân. Khu vực FDI ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, thể hiện qua đóng góp xã hội, nộp ngân sách nhà nước, tạo giá trị gia tăng. FDI là tiền đề quan trọng mở rộng quan hệ quốc tế, giúp Việt Nam nhận chuyển giao kỹ năng quản lý. Tuy nhiên, việc thu hút FDI còn nhiều hạn chế như chủ yếu gia công, tỷ lệ nội địa hoá thấp, chưa tạo liên kết với doanh nghiệp trong nước. Do vậy, từ việc nhìn nhận các điểm còn hạn chế, các cơ quan chức năng sẽ xây dựng chính sách thu hút FDI mới nhằm thu hút nhiều dự án đầu tư có chọn lọc, có công nghệ cao hơn trong thời gian tới.

Phân tích về chính sách ưu đãi thuế của Việt Nam, bà Nguyễn Thu Thủy, Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính cho biết, cải cách thuế giai đoạn 2011-2020 đã có được những kết quả như: Ban hành Luật phí và lệ phí năm 2015 thay cho Pháp lệnh phí và lệ phí. Đồng thời, quy định thu lệ phí môn bài thay cho thuế môn bài. Xây dựng danh mục lĩnh vực ưu đãi thuế góp phần thu hút đầu tư, khuyến khích kinh doanh, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tăng tích lũy, trên cơ sở đó có thêm nguồn lực để tăng đầu tư vào nền kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng. Chính sách thuế không có sự phân biệt, đối xử giữa các thành phần kinh tế, giữa doanh nghiệp trong nước với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, bình đẳng về nghĩa vụ thuế cho tất cả các nhà đầu tư, tạo môi trường kinh doanh cạnh tranh bình đẳng, là bước tiến quan trọng chung cho đầu tư trong nước và đầu tư nước ngoài.

Để nâng cao hiệu quả từ thu hút đầu tư, bà Nguyễn Thu Thủy cho rằng, việc xây dựng các chính sách ưu đãi cần được xem xét trong bối cảnh phát triển kinh tế tổng thể của cả nước. Việc ban hành chính sách mới, trong đó có chính sách ưu đãi thuế, ưu đãi đầu tư cần tuân thủ nghiêm các nguyên tắc, các cam kết mà Việt Nam đã cam kết thực hiện với các tổ chức quốc tế. Đồng thời, cần đảm bảo đúng mục tiêu công bằng và không có sự phân biệt đối xử với các doanh nghiệp có vốn đầu tư trong nước. Quy định về ưu đãi thuế được tập trung trong các văn bản quy phạm pháp luật về thuế là khắc phục tính dàn trải, phức tạp của chính sách ưu đãi thuế. Tăng tính minh bạch, đồng bộ các hệ thống văn bản pháp luật hiện nay với chính sách thuế, tránh tình trạng quy định ưu đãi thuế được quy định trong nhiều văn bản pháp luật khác như hiện hành (khoa học công nghệ, chuyển giao công nghệ, giáo dục, xã hội hóa…)

Chia sẻ về chính sách ưu đãi đầu tư của Việt Nam so với các nước trong khu vực, bài học kinh nghiệm và đề xuất giải pháp cho Việt Nam, ông Bùi Ngọc Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Công ty Tư vấn Thuế Deloitte Việt Nam, Phụ trách dịch vụ thuế doanh nghiệp và Hải quan cho biết, trong tiến trình hội nhập quốc tế, việc thay đổi chính sách thuế và hệ thống các ưu đãi đầu tư là một trong các điều kiện thu hút đầu tư nước ngoài tốt nhất. Chính phủ Việt Nam vẫn đang tiếp tục thay đổi nhiều thể chế, chính sách theo hướng tích cực và minh bạch nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, tăng cường khả năng cạnh tranh quốc gia trong khu vực.

Ông Thomas McClelland, Chủ tịch Tiểu ban Thuế và Chuyển giá Phòng Thương mại và Công nghiệp châu Âu (EuroCham), Tổng Giám đốc Công ty Tư vấn Thuế Deloitte Việt Nam cho biết, giao dịch giữa các bên liên kết là một phần không thể thiếu trong thương mại toàn cầu. Điều này dẫn tới quá trình cân bằng lợi nhuận mang tính quốc tế thông qua những khuyến nghị trong chương trình chống “Xói mòn cơ sở thu thuế và chuyển lợi nhuận” của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), mà các quy định ban hành gần đây về giá chuyển nhượng của Việt Nam cơ bản nhất quán với thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, có một số khác biệt trong quy định ở Việt Nam dường như nghiêm ngặt hơn, ví dụ như khống chế chi phí lãi vay được trừ, hay một số nội dung khác cần làm rõ. Nếu có một số thỏa thuận trước về giá được chấp thuận thì sẽ tạo nên tính tích cực cho môi trường đầu tư. Đồng thời, mang lại lợi ích cho cả người nộp thuế cũng như Chính phủ để đạt được sự chắc chắn của các khoản nợ thuế.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã thảo luận và cho rằng, ưu đãi đầu tư, tập trung vào các chính sách thuế, các ngành nghề, địa bàn, các thủ tục cấp phép đầu tư thuận lợi là một trong những quan tâm hàng đầu của các nhà đầu tư nước ngoài khi thực hiện hoạt động đầu tư trực tiếp tại Việt Nam. Đặc biệt, trong những năm gần đây, với sự nỗ lực trong công tác quản lý thuế, quản lý các giao dịch liên kết của Chính phủ Việt Nam, nhiều chính sách mới đã được ban hành và có những tác động tích cực nhất định đến hoạt động đầu tư của nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam./.